Jacob Sprenger i Heinrich Kramer - MÅ‚ot na czarownice, Książki
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
MŁOT NA CZAROWNICE
POST
Ę
PEK ZWIERZCHOWNY
W CZARACH,
a tak
Ŝ
e sposób uchronienia si
ę
ich,
i lekarstwo na nie
w dwóch cz
ęś
ciach zamykaj
ą
cy.
Ksi
ę
ga wiadomo
ś
ci ludzkiej nie tylko godna i porzebna
ale i z nauk
ą
Ko
ś
cioła powszechnego zgadzaj
ą
ca si
ę
.
Z pism Jakuba Sprengera i Henryka Instytora
zakonu Dominikanów i Teologów
w Niemieckiej Ziemi Inquizytorow
po wi
ę
kszej cz
ęś
ci wybrana
i na polski przeło
Ŝ
ona
przez STANISŁAWA Z
Ą
BKOWICA
Sekretarza Xi
ę
cia Jego Mo
ś
ci Ostroskiego
Kasztelana Krakowskiego
W Krakowie
W Drukarni Szymona Kempiniego
Roku Pa
ń
skiego 1614.
SPISANIE ROZDZIAŁÓW
które si
ę
w tej ksi
ąŜ
ce zamykaj
ą
.
MŁOTU NA CZAROWNICE
CZ
ĘŚĆ
PIERWSZA
Post
ę
pek zwierzchowny w czarach.
Szesnast
ą
rozdziałów zamykaj
ą
ca.
Przed którymi wprzód si
ę
kładzie kwestia albo pytanie.
Je
ś
li kto od Aniołów dobrych, mo
Ŝ
e tak by
ć
obwarowany,
Ŝ
eby mu czarownicze sposoby
ni
Ŝ
ej opisanymi czarami szkodzi
ć
nie mogły?
Rozdział Pierwszy.
O ró
Ŝ
nych sposobach, którymi szatani przyci
ą
gaj
ą
i wabi
ą
ludzi niewinnych przez
czarownice, ku rozszerzeniu tego odst
ę
pstwa.
Rozdział Wtóry
O sposobie przekl
ę
tej czarownic professiej albo wyznaniu. Tak
Ŝ
e o czynieniu przysi
ę
gi
szatanowi niektóre obja
ś
nienia.
Rozdział Trzeci
O sposobie którym z miejsca na miejsce bywaj
ą
przenaszane.
Rozdział Czwarty
Jako czarownice z latawcami obcuj
ą
.
2. Je
ś
li w takowych brzydko
ś
ciach szatani ludzkiego nasienia zawsze za
Ŝ
ywaj
ą
.
3. Je
ś
li równie ka
Ŝ
dego czasu i na ka
Ŝ
dym miejscu te brzydko
ść
odprawuj
ą
.
4. Je
ś
li widomie te spro
ś
no
ść
łatwiej odprawuj
ą
.
5. Z którymi bialymiglowami szatani spro
ś
no
ś
ci takie zwykli odprawowa
ć
.
Rozdział Pi
ą
ty
O sposobie którym wobec przez Sakramenta ko
ś
cielne swoje czary odprawuj
ą
.
Rozdział Szósty
O sposobie którym władz
ę
rodzajn
ą
psuj
ą
.
Rozdział Siódmy
O sposobie którym m
ęŜ
czy
ź
nie członek wstydliwy obejmowa
ć
swym omamieniem zwykły.
Rozdział Ósmy
O sposobie którym ludzi w bestyie przemieniaj
ą
i sami siebie.
Rozdział Dziewi
ą
ty
O sposobie którym szatani w głowie bez szkody bywaj
ą
, gdy zmysły ludzkie mami
ą
.
Rozdział Dziesi
ą
ty
O sposobie którym szatani za spraw
ą
czarownic w ludziach podczas osob
ą
sw
ą
mieszkaj
ą
.
Rozdział Jedenasty.
O sprawowaniu przez czarownice wszelakich chorób, a mianowicie o głównych wobec
chorobach.
Rozdział Dwunasty
O niektórych chorobach szczególnie.
Rozdział Trzynasty
O sposobie którym baby czarownice przy rodzeniu posługuj
ą
ce wielkie szkody czyni
ą
dziatki
zabijaj
ą
c, albo je szatanom z przekl
ę
ctwem oddaj
ą
c i ofiaruj
ą
c.
Rozdział Czternasty
O sposobie który w bydle wielk
ą
szkod
ę
czyni
ą
.
Rozdział Pi
ę
tnasty
O sposobie którym grady i wielkie niepogody pobudza
ć
tak
Ŝ
e piorunami z błyskawicami bi
ć
na ludzie i bydło zwykli.
Rozdział Szesnasty
O trzech spsobach, którymi tylko m
ęŜ
czyzna a nie białegłowy czarami si
ę
paraj
ą
.
MŁOTU NA CZAROWNICE
CZ
ĘŚĆ
WTORA
Sposoby leczenia czarów w sobie zamykaj
ą
ca
Kwestia albo pytanie do tej cz
ęś
ci nale
Ŝą
ce.
Je
ś
li si
ę
godzi czarami czarów zbywa
ć
albo je leczy
ć
?
Rozdział Pierwszy
Lekarstwo ko
ś
cielne przeciw latawcom.
Rozdział Wtóry
Lekarstwo tym, którzy w władzey rodzajnej uczarowani bywaj
ą
.
Rozdział Trzeci
Lekarstwa słu
Ŝą
ce uczarowanym w miło
ś
ci, albo gniewie nieporz
ą
dnym.
Rozdział Czwarty
Lekarstwa tym, którym przez czary wstydliwy członek bywa odejmowany, albo gdy w
postaci bestialskie bywaj
ą
przemieniani.
Rozdział Pi
ą
ty
Lekarstwa ludziom od szatana op
ę
tanym przez czary.
Rozdział Szósty
Lekarstwa przez przystojne zaklinania, albo Exorcyzmy ko
ś
cielne, przeciw wszelkim
chorobom od czarownic sprawionym, i sposób Exorcyzmowania, albo zaklinania
oczarowanych.
Rozdział Siódmy
Lekarstwa przeciw gradom i bydłu oczarowanemu.
Rozdział Ósmy
Lekarstwa niektóre przeciw pewnym tajemnym szata
ń
skim sprawom, albo tajemnemu
przena
ś
ladowaniu.
MŁOTU NA CZAROWNICE
CZ
ĘŚĆ
PIERWSZA
Post
ę
pek zwierzchowny w czarach.
Szesnast
ą
rozdziałów zamykaj
ą
ca.
Przed którymi wprzód si
ę
kładzie kwestia albo pytanie.
Je
ś
li kto od Aniołów dobrych, mo
Ŝ
e tak by
ć
obwarowany,
Ŝ
eby mu czarownicze sposoby ni
Ŝ
ej
opisanymi czarami szkodzi
ć
nie mogły?
Trojacy s
ą
ludzie od Pana Boga uprzywilejowani, którym ten zły ród czarami swemi szkodzi
ć
nie mo
Ŝ
e. Pierwszy s
ą
, którzy na s
ą
dach abo sprawiedliwo
ś
ci przeciwko im zasiadaj
ą
, b
ą
d
ź
te
Ŝ
urz
ą
d jaki pospolity przeciwko im na sobie nosz
ą
. Drudzy którzy obrz
ę
dami i
Ceremoniami ko
ś
cielnymi siebie waruj
ą
, to jest: kropieniem wody, i po
Ŝ
ywaniem soli
ś
wi
ę
conej,
ś
wiece w dzie
ń
Gromniczny, i gał
ą
zek w Niedziel
ę
Kwietniow
ą
po
ś
wi
ę
conych,
u
Ŝ
ywanie przystojne: poniewa
Ŝ
ko
ś
ciół te rzeczy dlatego
ś
wi
ę
ci,
Ŝ
eby moc szata
ń
sk
ą
skracały, o czym ni
Ŝ
ej b
ę
dzie. Trzeci s
ą
, których Aniołowie Bo
Ŝ
y w obronie swej rozlicznymi
i niewypowiedzianemi sposobami maj
ą
.
Strony pierwszych przyczyna jest, w wielu takowych sprawach do
ś
wiadczona. I
Ŝ
abowiem wszelka zwierzchno
ść
od Boga jest, której, według Apostoła, dany jest miecz na
karanie złych, a obron
ę
dobrych: nie dziw i
Ŝ
na ten czas moc
ą
anielsk
ą
, szatani bywaj
ą
skracam, gdy si
ę
sprawiedliwo
ść
karaniem wyst
ę
pku tak brzydliwego odprawuje.
Tego do
ś
wiadczaj
ą
Doktorowie: I
Ŝ
moc szata
ń
ska pi
ę
ciorako bywa przerywana, b
ą
d
ź
wobec, b
ą
d
ź
w cz
ęś
ci. Naprzód przez granice jego mocy od Boga zamierzone: o czym w
Ksi
ę
dzie Joba: tak
Ŝ
e u Nidera: o jednym, który si
ę
przed s
ę
dziem przyznał: I
Ŝ
gdy go
człowiek niektóry do siebie wezwał,
Ŝ
eby nieprzyjaciela jego z
ś
wiata zgładził, albo na ciele
obraził, abo piorunem zabił. Gdym, powiada, przyzwał szatana,
Ŝ
ebym za jego pomoc
ą
to
sprawił: Odpowiedział mi, i
Ŝ
niczego nie mógł uczyni
ć
, ma (mówi) wiar
ę
dobr
ą
, i pilnie si
ę
znakiem krzy
Ŝ
a znaczy: przeto
Ŝ
nie na ciele, ale w jedenastej cz
ęś
ci urodzaju na polu, je
ś
li
chcesz, szkodzi
ć
mu mog
ę
.
Po wtóre przerywa si
ę
przeszkod
ą
zwierzchownie uczynion
ą
, jako w o
ś
licy Balaamowej.
Po trzecie,
per miraculum posibilitatis exterius factum.
Po czwarte, S
ą
dem Bo
Ŝ
ym osobliwie
rozrz
ą
dzaj
ą
cym przez Anioła dobrego i jako o Asmodeusie zabijaj
ą
cym m
ęŜ
e Sary panny, a
Tobiasza nie.
Na ostatek czuło
ś
ci
ą
około siebie: abowiem szatan pod czas szkodzi
ć
nie chce,
Ŝ
eby na
gorszy hak człowieka przywiódł. Na przykład: cho
ć
by mógł kl
ę
tych, abo z ko
ś
cioła
wył
ą
czonych trapi
ć
, jako Korynta dr
ę
czył wykl
ę
tego, tego jednak nie czyni,
Ŝ
eby wiar
ę
w
moc kluczów ko
ś
cielnych w
ą
tpił. Przeto podobnym obyczajem rzec mo
Ŝ
emy i
Ŝ
cho
ć
by moc
ą
Bosk
ą
szatani nie byli hamowani, przy odprawowaniu sprawiedliwo
ś
ci nad czarami, wszak
Ŝ
e
przecie cz
ę
stokro
ć
ratunek i pomoc swoj
ę
dobrowolnie od czarownic odwracaj
ą
, abo
Ŝ
e si
ę
boj
ą
ich nawrócenia, abo
Ŝ
e pragn
ą
i przyspieszaj
ą
ich pot
ę
pienie. Co si
ę
rzecz
ą
sam
ą
i
sprawami utwierdza, abowiem namieniony Doktor powiada:
Ŝ
e z przyznania czarowników, i z
do
ś
wiadczenia, jest rzecz pewna: i
Ŝ
tego
Ŝ
prawie czasu, którego przez czelad
ź
urz
ę
dow
ą
bywaj
ą
imani, zaraz wszystka moc czarownicza ich opuszcza. Jako niejaki s
ę
dzia Piotr
imieniem, gdy niektórego czarownika, Stadlina przezwiskiem, czeladzi swojej pojma
ć
rozkazał, tak wielkie dr
Ŝ
enie r
ę
ce ich, i okrutny smród woni
ą
ich napadł,
Ŝ
e prawie o
pojmaniu onego czarownika zw
ą
tpili, którym s
ę
dzia rozkazał, bezpiecznie si
ę
na
ń
rzu
ć
cie,
albowiem urz
ę
dow
ą
dotkniony sprawiedliwo
ś
ci
ą
, wszystkie siły straci swojej zło
ś
ci, co si
ę
tak zi
ś
ciło: albowiem pojmany i spalony był dla czar bardzo wielu od niego popełnionych,
które po trosze tu, i ówdzie przy ró
Ŝ
nych materiach b
ę
d
ą
wspominane.
Ale i wi
ę
cej co si
ę
nam Inquisitorom na urz
ę
dzie Inquisitiey siedz
ą
cym trafiało, gdyby si
ę
powiedzie
ć
zeszło, zdziwił by si
ę
temu bardzo czytelnik. Lecz i
Ŝ
chwała z ust własnych
ś
mierdzi, zdało si
ę
to nam raczej opu
ś
ci
ć
ani
Ŝ
eli w podejrzenie pró
Ŝ
nej chwały przy
ść
,
wyj
ą
wszy te rzeczy, które tak jasne s
ą
,
Ŝ
e zatajone by
ć
nie mog
ą
.
W miasteczku abowiem Rawensburgu, gdy czarownice na
ś
mier
ć
skazane, od Radziec
były pytane, dlaczego by nam Inquisitorom, jako inszym ludziom, czarami swemi nie
szkodziły. Odpowiedziały: I
Ŝ
aczkolwiek to uczyni
ć
cz
ę
stokro
ć
pragn
ę
ły, jednak nie mogły.
Gdy ich pytano przyczyny, odpowiedziały, i
Ŝ
nie wiedz
ą
, tylko
Ŝ
e ich szatani tak nauczyli.
Jako abowiem cz
ę
stokro
ć
tak we dnie, jako i w nocy, nam nieprzyjazne były, trudno
wypowiedzie
ć
: to jako małpy, cz
ęś
ci
ą
jako psi, abo kozy wrzaskiem, i nacieraniem swym
nam si
ę
przykrzyły. Ale chwała Bogu najwy
Ŝ
szemu, który swoj
ą
dobroci
ą
, nas niegodnych
sług i stró
Ŝ
ów sprawiedliwo
ś
ci obroni
ć
raczył.
Strony drugich ludzi, przyczyna jest jawna. Abowiem ko
ś
ciół dlatego ich
ś
wi
ę
ci, i
Ŝ
s
ą
bardzo skuteczne lekarstwa, ku uchronieniu si
ę
najazdów czarowniczych. A je
ś
li kto spyta,
jakimby kto sposobem miał si
ę
ceremoniami ko
ś
cielnymi warowa
ć
, wprzód powiem o tych,
które nie potrzebuj
ą
przydawania słów
ś
wi
ę
tych: na ostatku za
ś
o samych słowach
ś
wi
ę
tych.
Z pierwszych abowiem godzi si
ę
wod
ą
ś
wi
ę
con
ą
wszelkie miejsca uczciwe ludzkie, i bydl
ę
ce,
z wzywaniem Trójce przenaj
ś
wi
ę
tszej i modlitw
ą
Pa
ń
sk
ą
dla zdrowia ludzkiego, i bydl
ę
cego
kropi
ć
. […]
Po wtóre, jako wod
ą
ś
wi
ę
con
ą
potrzeba, tak i z Gromnic
ą
abo postawnikiem
ś
wi
ę
conym
zapalonym godzi si
ę
wszystkie takowe miejsca obchodzi
ć
. Po trzecie, ziele
ś
wi
ę
cone mie
ć
,
abo nim kadzi
ć
, abo je w miejscu jakim tajemnym mieszkania chowa
ć
, jest rzecz bardzo
potrzebna.
Tak abowiem w mie
ś
cie Spierze, tego roku, którego ta ksi
ę
ga jest zacz
ę
ta, trafiło si
ę
: I
Ŝ
gdy niektóra nabo
Ŝ
na białogłowa, z jak
ąś
podejrzan
ą
czarownic
ą
rozmow
ę
miała, i obyczajem
białogłowskim z ni
ą
si
ę
poswarzyła. W nocy gdy dzieci
ę
przy piersiach w kolebk
ę
wło
Ŝ
y
ć
chciała, wspomniawszy sobie co we dnie z podejrzan
ą
czarownic
ą
czyniła, zl
ę
kła si
ę
o
dzieci
ę
, przeto pod nie
ś
wi
ę
conego ziela nakładła, wod
ą
ś
wi
ę
con
ą
pokropiła, soli
ś
wi
ę
conej w
usta wpu
ś
ciła, i krzy
Ŝ
em
ś
wi
ę
tym je prze
Ŝ
egnawszy, kolebk
ę
pilnie obwarowała. A
Ŝ
ci o to w
pół nocy dzieci
ę
-cie płacz
ą
ce usłyszała. A gdy według zwyczaju dzieci
ę
cia pomaca
ć
, i
zakołysa
ć
chciała, kolebka
ć
wprawdzie ruszyła, ale dzieci
ę
cia dotkn
ąć
(
Ŝ
e go nie było) nie
mogła. Zl
ę
kła si
ę
nieboga, i o dzieci
ę
si
ę
bardzo frasuj
ą
c,
ś
wiece za
ś
wieciwszy, dzieci
ę
płacz
ą
ce pod ło
Ŝ
em w k
ą
cie, wszak
Ŝ
e bez obrazy, znalazła. St
ą
d łatwo obaczy
ć
mo
Ŝ
e, jaka
jest w exorcysmach ko
ś
cielnych, przeciwko sidłom szata
ń
skim moc. Pokazuje si
ę
i nadto
Boga wszechmog
ą
cego łaska i m
ą
dro
ść
, […] wiele abowiem po
Ŝ
ytku wiernym Pa
ń
skim z
takowych przypadków przychodzi: gdy si
ę
wiara umacnia tak zło
ś
ci
ą
szata
ń
sk
ą
. Pokazuje si
ę
miłosierdzie Bo
Ŝ
e i moc: ludzie do obwarowania siebie s
ą
czujniejsi, i ku szanowaniu m
ę
ki
Pana Chrystusowej i obrz
ę
dów ko
ś
cielnych zapalaj
ą
si
ę
.
Tego
Ŝ
czasu kmie
ć
niejakiej wsi Wisentalu, gdy bardzo ci
ęŜ
kimi bole
ś
ciami i morzeniem
przez czary był zło
Ŝ
ony. […] Powiedział abowiem: I
Ŝ
na ka
Ŝ
d
ą
Niedziel
ę
zwykł był soli
ś
wi
ę
conej po
Ŝ
ywa
ć
, i wod
ą
si
ę
kropi
ć
. Czego i
Ŝ
dnia jednego, gdy był na wesele zaproszony,
zaniechał, tego
Ŝ
dnia uczarowany był.
Na koniec on w Rawensburgu: gdy go szatan w postaci jednej białejgłowy do cielesnego
grzechu namawiał, nieborakowi przyszło na pami
ęć
,
Ŝ
eby sol
ą
ś
wi
ę
con
ą
, jako na kazaniu
słychał, obwarował si
ę
. Przeto gdy do izby wchodz
ą
c wpu
ś
cił w usta soli
ś
wi
ę
conej: ona
niewiasta ponuro na
ń
wejrzała, i ki Diabeł by go tego nauczył, łaj
ą
c zaraz znikn
ę
ła. Gdzie
szatan osob
ą
sw
ą
w postaci czarownice, abo przy obecno
ś
ci prawdziwej czarownice był:
poniewa
Ŝ
to oboje, za Bo
Ŝ
ym dopuszczeniem, uczyni
ć
mo
Ŝ
e.
Ale i z onych trzech towarzyszów w drodze b
ę
d
ą
cych, dwaj piorunem s
ą
zabici, a trzeci
[ Pobierz całość w formacie PDF ]